Αυτή είναι η β΄ έκδοση του βιβλίου ιστορίας που βρέθηκε στο επίκεντρο μιας μεγάλης δημόσιας διαμάχης για την ιστορία, τη μνήμη και την εθνική ταυτότητα. Εκδίδεται για να μπορεί να μελετηθεί και να κριθεί, να κατακριθεί ενδεχομένως, όχι μόνον για ό,τι συμβολίζει αλλά και για ό,τι πραγματικά είναι. Εκδίδεται επίσης για να μπορεί να αξιοποιηθεί, συμπληρωματικά έστω, στη διδασκαλία της ιστορίας στο σχολείο και να εκπληρώσει μ' αυτό τον τρόπο το σκοπό της συγγραφής του. Εκδίδεται, τέλος, για να αντισταθεί στην αυθαιρεσία της απόσυρσής του και να δικαιωθεί ως πνευματικό προϊόν που δικαιούται να κυκλοφορεί ελεύθερα.

Η α΄ του έκδοση διδάχθηκε στα σχολεία κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς 2006-2007 προκαλώντας σημαντικές, πολυποίκιλες και ετερόκλητες, εξωσχολικές κατά κύριο λόγο, αντιδράσεις οι οποίες θα αποτελέσουν πιθανότατα αντικείμενο διερεύνησης, μελέτης και ερμηνείας. Το ίδιο προέκυψε από μια θεσμική διαδικασία αντικατάστασης των σχολικών βιβλίων που διδάσκονταν στα ελληνικά σχολεία για 20 περίπου χρόνια και από την επιθυμία της συγγραφικής του ομάδας να συμβάλει έμπρακτα στην ανανέωση τους. Το βιβλίο ιστορίας της ΣΤ΄ Δημοτικού για τα Νεότερα και Σύγχρονα Χρόνια, σε συνδυασμό με το βιβλίο του/της εκπαιδευτικού και το τετράδιο εργασιών, ήταν μια απόπειρα προσαρμογής των σχολικών βιβλίων ιστορίας σε σύγχρονα ερευνητικά και θεωρητικά δεδομένα για την ιστορία, την ιστορική εκπαίδευση και την ιστορική καλλιέργεια των παιδιών. Μια προσπάθεια αξιοποίησης των όποιων δυνατοτήτων αφήνουν τα καταστατικά κείμενα της εκπαίδευσης στα οποία στηρίζονται τα σχολικά βιβλία. Ένα εγχείρημα επαναπατρισμού της σχολικής ιστορίας. Δεν ήταν το πρώτο και πιστεύουμε ότι θα ακολουθήσουν και άλλα.

Η συγγραφική ομάδα αισθάνεται την ανάγκη να ευχαριστήσει θερμά ιστορικούς, εκπαιδευτικούς και πνευματικούς ανθρώπους που υπερασπίστηκαν δημόσια, σε δυσμενείς συχνά συνθήκες, το παραπάνω εγχείρημα. Ιδιαίτερες είναι οι ευχαριστίες μας στο Γιάννη Γιανουλόπουλο, τον Αντώνη Λιάκο και το Βασίλη Παναγιωτόπουλο. Τους οφείλουμε πολλά. Οφείλουμε επίσης πολλά στους/στις συναδέλφους που με τις παρατηρήσεις τους συνέβαλαν στις βελτιώσεις της β΄ έκδοσης του βιβλίου.

(από τον πρόλογο των συγγραφέων)