Το 1822 και το πρώτο εξάμηνο του 1823 είναι η πιο πυκνή σε δραματικά γεγονότα και εντυπωσιακές εναλλαγές περίοδος του Αγώνα. Νίκες πολυάριθμες και ιστορικές συμφορές. Οι Επαναστάτες αντιμετωπίζουν και ανατρέπουν τέσσερις τουρκικές στρατιές. Ναυαγεί η συνδυασμένη εχθρική επιχείρηση για την κατάληψη του Μεσολογγίου. Στον Αργοσαρωνικό οι Υδραιοσπετσιώτες καταναυμαχούν τον ενωμένο οθωμανικό στόλο. Παραδίνεται η Ακρόπολη. Πέφτει το Παλαμήδι.

Αλλά και ήττες και καταστροφές. Εξολοθρεύεται η Χίος. Πνίγεται στο αίμα η Επανάσταση στη Μακεδονία. Αφανισμός της Νάουσας. Χάνεται το Σούλι ύστερα από τη θανάτωση του Αλήπασα. Χάνεται και η Εύβοια. Εγκαταλείπεται ο Ακροκόρινθος. Το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα διαλύεται στο Πέτα. Η Πάτρα, τα φρούρια Ρίου και Αντιρρίου, τα κάστρα της Ναυπάκτου, της Μεθώνης, της Κορώνης παραμένουν σταθερά στα χέρια των Τούρκων. [...]

[...] Μόλις στο δεύτερο χρόνο του ξεσηκωμού συνειδητοποίησαν οι Έλληνες τη σεισμική αλλαγή, την ελευθερία. Ήταν όμως πραγματική η αλλαγή, πραγματική η ελευθερία; Οι διαψεύσεις ήρθαν απανωτές. Στην εξουσία τα χθεσινά όργανα των τυράννων, οι αφοσιωμένοι υπάλληλοι των σουλτανικών σεραγιών και των οσποδαριών, οι πιστοί του Αλήπασά, οι άπληστοι γαιοκτήμονες, οι κλεφτοκαπεταναίοι που νόμο είχαν το σπαθί τους. Οι τουρκομαθημένοι Έλληνες κάτω από τουρκομαθημένη ηγεσία. Εξωτερική, επιφανειακή ή μεταμόρφωση. Οι πληγές ανοιχτές. Άνοιξαν και καινούργιες.

Πολλά από τα δεινά, πολιτικά και κοινωνικά, που καταταλανίζουν τον τόπο στον ενάμιση αιώνα του ελεύθερου εθνικού βίου, εκεί, στο δεύτερο και τρίτο χρόνο του Αγώνα, έχουν τις ρίζες τους. Ιδιοτέλειες, διαβρώσεις, απογοητεύσεις, αλλοτριώσεις, αδελφοσπαραγμοί. Κακοθεμελιωμένη ελευθερία. Τότε συστηματοποιήθηκαν οι επεμβάσεις των ξένων, στα πλαίσια του ανταγωνισμού τους για τον έλεγχο των Επαναστατών ή για τη ρυμούλκησή τους. Τότε πρωτοφάνηκαν και οι τρεις ξενοκίνητες φατρίες.

Τα κείμενα των εθελοντών, των απεσταλμένων των διπλωματών και των πρακτόρων είναι ο καθρέφτης όλων αυτών των σημαδιακών εσωτερικών διεργασιών.


(από την εισαγωγή του βιβλίου)