Ο Πάνος Καζάκος, ασκεί με τα κείμενα που περιλαμβάνονται στον τόμο αυτό, κριτική στην καθεστωτική λογική και στα οργανωμένα συμφέροντα που συνδέονται μαζί της. Άλλωστε πιστεύει ότι ο μελλοντικός δρόμος της χώρας (και η δική μας αξιοπρέπεια) εξαρτάται από την αυτονομία της κριτικής σκέψης.
Τα κείμενά του έχουν συχνά χαρακτήρα ειλικρινούς πολεμικής, που όμως προσφεύγει εκτεταμένα στα αποτελέσματα της επιστημονικής έρευνας. Καλύπτουν έναν ευρύ κύκλο θεμάτων και δεν εξαντλούνται σε τυπικές περιγραφές καταστάσεων και θεσμών.
Οι καταστάσεις που ανατέμνει μας είναι γνώριμες:
- Ο "αντιφιλελευθερισμός" με τις κοινωνικές και πολιτικές ρίζες του και, συναφώς,
- Ο κρατικοδίαιτος αριστερισμός, που έχει μετατραπεί σε μια "νέα συντήρηση".
- Η διαχεόμενη διαφθορά που συσχετίζεται, ανάμεσα σε άλλα, με τη διόγκωση του κρατικού παρεμβατισμού.
- Οι συνέπειες της μακράς παραμονής στην εξουσία στη διαχείριση της οικονομίας, τη χρησιμοποίηση κοινοτικών πόρων και τη χειραγώγηση της κοινωνίας.
- Η υπαγωγή της ιστορίας στην ανάγκη αναπαραγωγής της εξουσίας.
- Οι ιστορικές ευκαιρίες (όπως η ένταξη στην ΕΕ) που δεν αξιοποιήθηκαν όσο θα έπρεπε.
- Το μεταρρυθμιστικό έλλειμμα της χώρας και η πεισματική άρνηση αναγνώρισης των οικονομικών δεδομένων.
Η καθοδηγητική ιδέα των αναλύσεων του συγγραφέα είναι ότι πρέπει κανείς να διαπερνά το πυκνό νέφος εκείνων των ιδεών που, ηθελημένα ή όχι, συγκαλύπτουν εν τέλει και νομιμοποιούν προβληματικές καταστάσεις.