Η έκδοση "Παραδοσιακή αρχιτεκτονικής της Δημητσάνας: Έρευνα για αποκατάσταση και αξιοποίηση" συνεχίζει μια ηρωική προσπάθεια, που δεν έχει πλέον στόχο της τη σωτηρία του αντικειμένου καθεαυτού, αλλά την αποτύπωση των αντανακλάσεων του πάνω στην ευαισθησία της μνήμης μας. Μια προσπάθεια εμψυχωμένη από την ενεργοποιητική δύναμη της συγκίνησης και το χάρισμα να διακρίνει έγκαιρα τη σημασία των πραγμάτων, κυρίως όμως να την υπερασπίζεται με την ακατάβλητη μαχητικότητα της ιδεολογικής προσήλωσης και την αδιάπτωτη ζωντάνια της νεανικής φλόγας. Τέτοιες ευεργετικές παρεμβάσεις προς αποτροπή λήθης, που κατακλύζει την ευδαιμονική μας μακαριότητα, δεν καταγράφονται βέβαια για πρώτη φορά στο βιογραφικό της συγγραφέως. Θυμίζω ενδεικτικά την "Παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Λέσβου", που πραγματοποιήθηκε το 1995 σε συνεργασία με τον Γιώργο Γιαννουλέλλη, και τη "Λαϊκή αρχιτεκτονική στην Κρήτη" του 1996. Θυμίζω ακόμη ότι η Μαρία Ζαγρησίου ανήκει σε μια γενιά ζυμωμένη μέσα στον αγώνα, μαθημένη να μην υποχωρεί μπροστά στις δυσκολίες και να μην αποδέχεται τα κακώς κείμενα, συναισθανόμενη το χρέος της κοινωνικής αποστολής και το βάρος της οφειλής προς το μέλλον. Ή μάλλον το χρέος της ευθύνης μας όχι για τη μουσειακή διάσωση της ελληνικής φυσιογνωμίας, αλλά για την αποτελεσματική της προστασία από τον κίνδυνο της παραμόρφωσης και την απειλή της κακογουστιάς.
Άγγελος Δεληβορριάς