Ο ζητιάνος του Ανδρέα Καρκαβίτσα αποτελεί ένα από τα αριστουργήματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Γραμμένος το 1896, περιγράφει την αμάθεια, την εξαθλίωση και τις δεισιδαιμονίες του απλού λαού της ελληνικής υπαίθρου. Εκπρόσωπος της ηθογραφίας, ο Καρκαβίτσας δε μένει στην απλή παρατήρηση και καταγραφή της ζωής, αλλά προχωρά σε βαθιά κριτική και εστιάζει στα στραβά της ελληνικής πραγματικότητας.

Ένα κείμενο που ακόμη και σήμερα είναι τόσο σύγχρονο: "Και με το τέλος αυτό ο δικηγόρος εσυμβούλευε τους χωριάτες να μην τον λησμονούν. Να του στείλουν κανένα ζωντανό - λιανό είτε χοντρό, και δαμάλι ακόμη δεν επείραζε. Να του στείλουν κάμποσα ζευγάρια κότες, έν' ασκί κρασί καλό χωρίς χαβούζα. [...] Και ήθελε καλό κρασί, γιατί θα το έστελνε δώρον σε τρανό πρόσωπο της Αθήνας για τη δουλειά τους."