Υπάρχουν κάποιες στιγμές, πολύ σπάνιες, που η λογοτεχνία, η πολιτική και η ιστορία συνδυάζονται υπέροχα σ' ένα μυθιστόρημα. Και τότε έχουμε ένα έργο που αποδεικνύει τη δύναμη του γραπτού λόγου..
Ένα έργο που μπορεί να συγκινήσει, ν' ανάψει φωτιές στην ψυχή και στη σκέψη, να βάλει ερωτήματα και να δώσει απαντήσεις.
Ένα τέτοιο έργο είναι ο "Πολίτης Παίην" του Χάουαρντ Φαστ. Ο ήρωας του βιβλίου, ο Τομ Παίην, είναι πραγματικό πρόσωπο. Επαγγελματίας επαναστάτης, αγωνίστηκε με νύχια και με δόντια για να προσδώσει ένα βαθύ κοινωνικό νόημα στον αγώνα της αμερικανικής ανεξαρτησίας. Και αφού έκαμε τη μαμή στη γέννηση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, βάλθηκε να ονειρεύεται τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης -κι ύστερα την πανανθρώπινη Δημοκρατική Αδελφότητα.
Αλλά οι συντηρητικοί της Αμερικής του γύρισαν τις πλάτες, η επαναστατική Γαλλία τον έριξε στις φυλακές, η αριστοκρατική Αγγλία έστησε μιαν αγχόνη που έγραφε τ' όνομά του.
Αυτός ωστόσο δεν έπαψε ούτε στιγμή ν' αγωνίζεται για την αγνή, την καθαρή κι ανόθευτη δημοκρατία, τη χωρίς μισαλλοδοξίες, καπηλείες και ακρότητες....