Στον τόμο αυτόν περιγράφεται η πρώτη, σε μεγάλη κλίμακα, πολεμική εμπλοκή της Ελλάδας, από τότε που απέκτησε την εθνική της ανεξαρτησία. Μετά από μια σύντομη αναφορά στην περίοδο μέχρι το 1897 και τις Κρητικές Επαναστάσεις, εξιστορεί τον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο. Δυστυχώς, η πολιτική και η στρατιωτική ηγεσία δεν κατόρθωσαν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των περιστάσεων εκείνων, όμως η δοκιμασία αυτή εκτός από τη διαπίστωση της αναγκαιότητας οργάνωσης, εξοπλισμού και εκπαίδευσης τακτικού στρατού, που οδήγησε την Ελλάδα στους νικηφόρους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913, έθεσε στέρεες βάσεις για τη μετέπειτα απελευθέρωση της Κρήτης, αφού επετεύχθη η αυτονομία της νήσου.