Εξήντα χρόνια μετά την έκρηξη του ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου, η σχετική επιστημονική έρευνα έχει πια εντατικοποιηθεί και συστηματικοποιηθεί. Η χρονική απόσταση από τα δραματικά γεγονότα, η διάθεση νέου αρχειακού υλικού στους ερευνητές, καθώς και η συνδρομή συγγενών επιστημονικών κλάδων στο συγκεκριμένο ζήτημα υπήρξαν οι βασικές αιτίες της παραπάνω εξέλιξης. Στην παρούσα μελέτη, ειδικοί επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό αναλύουν τις βασικότερες συνιστώσες που οδήγησαν στην εμφύλια σύρραξη, καταγράφουν τις ενδοελληνικές, βαλκανικές και διεθνείς διαστάσεις της και αποτιμούν τη σημασία της. Ταυτόχρονα, περιγράφουν τα έως σήμερα κεκτημένα της επιστημονικής έρευνας, ενώ χαρτογραφούν τα σημεία εκείνα τα οποία χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης.

Ο ανά χείρας τόμος προέρχεται από τις εργασίες διεθνούς επιστημονικού συνεδρίου που διοργάνωσε, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης εξήντα ετών από την έναρξη του ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου, ο Τομέας Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας και Λαογραφίας του ΑΠΘ από κοινού με το Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου (ΙΜΧΑ), στη Θεσσαλονίκη, από τις 12 έως τις 14 Μαΐου 2006.

Περιέχονται τα κείμενα:
- Βασίλειος Κόντης, "Σταθμοί στην εξέλιξη του Εμφυλίου Πολέμου"
- Ηλίας Νικολακόπουλος, "Ξαναδιαβάζοντας το σχήμα του Εμφυλίου, όπως το διατύπωσε ο Φίλιππος Ηλιού"
- Νίκος Ζάικος, "Διεθνές δίκαιο και εμφύλιοι πόλεμοι: η περίπτωση του Ελληνικού Ζητήματος"
- Ευάνθης Χατζηβασιλείου, "Εμφύλιος Πόλεμος και πρόσληψη του κόσμου: μεταλλαγές στις ελληνικές στρατηγικές αντιλήψεις στη δεκαετία του 1940"
- Νίκος Μαραντζίδης, "'Το κράτος του Γράμμου': όψεις της κομμουνιστικής εξουσίας στην Ελλάδα 1943-1949"
- Μίλαν Ρίστοβιτς, "Το ζήτημα της γιουγκοσλαβικής στρατιωτικής βοήθειας προς τον Δημοκρατικό στρατό Ελλάδας, 1946-1949"
- Σταύρος Γ. Ντάγιος, "Ο αλβανικός παράγοντας στη λήξη του ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου, 1948-1949"
- Τοντόρ Τσεπρεγκάνωφ, Λιλιάνα Πάνοφσκα, "Ο ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος 1946-1949: ένα ιστορικό γεγονός· ένα μάθημα για το μέλλον"
- Θανάσης Δ. Σφήκας, "Ένα ιστοριογραφικό ταξίδι στη χώρα του Γκιούλιβερ: η ελληνική ιστοριογραφία και οι διεθνείς διαστάσεις του ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου"
- Στράτος Δ. Δορδανάς, Ιάκωβος Δ. Μιχαηλίδης, "Κριτική θεώρηση της βιβλιογραφίας για τον Εμφύλιο Πόλεμο (1990-2006)"
- Πρακτικά της συζήτησης στρογγυλής τραπέζης μεταξύ των ομιλητών