Πρόκειται για μιαν εμπεριστατωμένη και διαφωτιστική μελέτη, η οποία συνδυάζει τη διεξοδική ανάπλαση της ζωής και της δράσης του ήρωα και στηρίζεται σε πλούσιο αρχειακό και ιστορικό υλικό. Το βιβλίο παρουσιάζει, με άγνωστα στοιχεία την πραγματικά επική ζωή του Νικηταρά. Αναφέρεται στα παιδικά του χρόνια, στη δράση του ως κλέφτη, προεπαναστατικά, υπό τον Ζαχαριά και τον Θ. Κολοκοτρώνη, στη συμμετοχή του σε συγκλονιστικές μάχες του Αγώνα, στις συμφιλιωτικές του παρεμβάσεις σε διαμάχες οπλαρχηγών, αλλά και στον κατατρεγμό του στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου. Παρουσιάζεται επίσης και η μετά την απελευθέρωση προσπάθειά του για τη θεμελίωση του νεοελληνικού κράτους, τη δικαίωση των αγωνιστών και τη διασφάλιση των δικαιωμάτων του λαού από ξενικές επεμβάσεις και εξαρτήσεις. Ένθερμος συμπαραστάτης στο πολύμοχθο έργο του Ιωάννη Καποδίστρια, θα διωχθεί, λίγο μετά τη δολοφονία του Κυβερνήτη, ως συνωμότης εναντίον του Όθωνα, θα δικασθεί και θα εξορισθεί στην Αίγινα. Μετά την αποφυλάκισή του, θα παραμείνει έγκλειστος σχεδόν, καθώς η υγεία του έχει κλονισθεί, στο σπίτι του, ένα υπόγειο στον Πειραιά, όπου και θα πεθάνει, τυφλός και πάμπτωχος.
Το βιβλίο τεκμηριώνεται με διεξοδική βιβλιογραφία, κι ενώ αποκαλύπτει, λεπτομερειακά, μια από τις σπουδαιότερες μορφές του νεοελληνικού βίου, συνεισφέρει ταυτόχρονα στην πληρέστερη και βαθύτερη μελέτη του 1821.