Μέχρι πριν από μερικά χρόνια, ο μέσος Έλληνας θεωρούσε τα νεοναζιστικά κινήματα της κεντρικής Ευρώπης σαν ένδειξη κάποιας έμφυτης σκοτεινιάς της τευτονικής ψυχής. Σήμερα, με την οικονομική κρίση να έχει δημιουργήσει αμυντικά τείχη μέσα σε όλους μας και με την τρομακτική πίεση που δεχόμαστε από το εξωτερικό, τα πράγματα έχουν αλλάξει.
Για όσους αγαπούν την ιστορία, το μοτίβο που επαναλαμβάνεται είναι ξεκάθαρο. Στη διάρκεια του μεσοπολέμου, η Γερμανία ήταν ταπεινωμένη και κατεστραμμένη οικονομικά. Οι Γερμανοί λοιδορούνταν διαρκώς ως υπαίτιοι ενός καταστροφικού πολέμου και οι νικητές φρόντιζαν να τους τιμωρούν με μια σειρά από οικονομικά μέτρα που δεν τους επέτρεπαν να ανακάμψουν ούτε να αναλάβουν ξανά την εθνική τους κυριαρχία.
Μέσα σε αυτό το χάος, η ρητορική του Χίτλερ ήταν "μια κάποια λύσις" και ο Γερμανός που έκαιγε τα χαρτονομίσματα του μισθού του για να ζεσταθεί, εύκολα θα ακολουθούσε όποιον του υποσχόταν διέξοδο και του επέτρεπε να ξεσπάσει άμεσα την οργή του για τα όσα υπέφερε.
Μπορεί η χαρισματική προσωπικότητα του Χίτλερ να έκανε τη Γερμανία επίκεντρο των εξελίξεων, ωστόσο την ίδια εποχή ολόκληρη η Ευρώπη στρεφόταν προς ολοκληρωτικά καθεστώτα, προσπαθώντας να αντιμετωπίσει το σοκ των απότομων κοινωνικών αλλαγών και την οικονομική ανέχεια.
Ο φασισμός και ο ναζισμός με όλο το σκοτάδι που τους συνοδεύει, δεν ήταν παρά η φυσική κατάληξη μιας ταραγμένης περιόδου, το τελευταίο καταφύγιο λαών που έβλεπαν την επιβίωσή τους να απειλείται, το έδαφος να χάνεται κάτω από τα πόδια τους και όσα ήξεραν, να χάνονται σε μια σειρά πολέμων, λιμών και βίαιων ανατροπών.
Όταν ο Άξονας έχασε τον πόλεμο, η Ευρώπη, τρομοκρατημένη από τη φρίκη, άλλαξε πορεία, φροντίζοντας να τονίσει τη σημασία της ενότητας, τα καλά της ισότητας, τα κακά του ρατσισμού. Οι φιλελεύθεροι στις ΗΠΑ ακολούθησαν την ίδια συνταγή. Μέσα σε όλη αυτή την απεγνωσμένη προσπάθεια να κρατηθεί το σκοτάδι έξω από τις πύλες της Δύσης ωστόσο, ο φασισμός και ο ναζισμός παρουσιάστηκαν σαν ένα υπερφυσικό σχεδόν κακό.
Ξεχάσαμε πως οι άνθρωποι που ψήφισαν για το Χίτλερ και στήριξαν το Φράνκο και το Μουσολίνι στις περισσότερες περιπτώσεις ήταν απλά άτομα που ήθελαν να έχουν ένα πιάτο φαγητό στο τραπέζι τους και να μη φοβούνται να βγουν στο δρόμο αφού πέσει η νύχτα.
Ο έντονος μυστικισμός της ναζιστικής Γερμανίας έκανε το καθεστώς αυτό να φαίνεται ακόμα πιο ανοίκειο, ακόμα πιο ξένο προς τις δικές μας, "πολιτισμένες" συνθήκες, προς την προοδευτική και ορθολογική μας κοινωνία. Όπως βλέπουμε όμως παντού γύρω μας πλέον, αρκεί να απειληθούν τα κεκτημένα μας για να φτάσουμε, όπως τα μέλη του ναζιστικού κόμματος και οι υποστηρικτές του Μουσολίνι, να "καλοδεχόμαστε τους βαρβάρους". Στην Ελλάδα της κρίσης, ο Ξένιος Δίας έχει αποχωρήσει. Φοβισμένοι και πιεσμένοι από παντού, αλλά πολύ πολιτισμένοι και "εξημερωμένοι" μετά από τρεισήμισι δεκαετίες πολιτικής ηρεμίας για να αντιδράσουμε βίαια στη βία που δεχόμαστε, χειροκροτούμε κρυφά όσους υπόσχονται να το κάνουν για εμάς.
Το φαινόμενο ωστόσο δεν είναι καινούριο. Αυτού του είδους οι ιδεολογίες δεν ξύπνησαν ξαφνικά από μια χειμερία νάρκη εβδομήντα ετών. Από τη δεκαετία του πενήντα και μετά, σε κάθε γωνιά της Δύσης ο ναζισμός και ο φασισμός αναβίωναν, πατώντας από τη μια στο φόβο, τη δυσαρέσκεια και την ανασφάλεια και από την άλλη στη γοητεία που ασκεί η ιδέα της φυλετικής ανωτερότητας και του μυστικιστικού πεπρωμένου. Άνθρωποι που νιώθουν αδικημένοι και ριγμένοι μέσα σε μια κοινωνία που τους αντιμετωπίζει σαν μονάδες παραγωγής και κατανάλωσης δεν μπορεί παρά να γοητευτούν από μια φιλοσοφία που νομιμοποιεί την οργή τους και παράλληλα τους ονομάζει "πρίγκιπες-πολεμιστές", μέλη μιας ανώτερης φυλής, γεννημένους ήρωες - ειδικά όταν ο υπόλοιπος κόσμος τους φέρεται σαν να είναι σκουπίδια. Στριμωγμένοι σε μια κουλτούρα που απαιτεί να είμαστε ανεκτικοί και συμπονετικοί χωρίς όμως να μπαίνει στον κόπο να καλλιεργήσει εντός μας αυτές τις ποιότητες, εύκολα παρασυρόμαστε από την απαγορευμένη μας "σκιά". [...]

(από την εισαγωγή της έκδοσης)