"Εγκώμιο απαισιοδοξίας"

Θα πω δυο λόγια για τη δουλειά, χωρίς ιδεολογικές απαιτήσεις. Ήθελα να κάνω το εγκώμιο του πεσιμισμού, της απαισιοδοξίας, γιατί όλοι οι άλλοι που είναι νεότεροι από εμένα, που ζούνε σήμερα σε αρμονία μ' αυτόν τον κόσμο, χαίρονται με την αισιοδοξία της στιγμής. Εγώ, για τον λόγο αυτό σκέφτομαι μάλλον πως έχω μια άλλη πολιτική ιδέα για την πολιτική. Πιο ποιητική ίσως. Μια ιδέα που βγαίνει όμως μέσα από χασίματα, μέσα από αυτό που έχασα. Που βγαίνει από τις υποθέσεις μιας απώλειας. Και η δουλειά μου γεννιέται απ' αυτή την απώλεια. Αλλά, ακόμα, βγαίνει κι από τους ανθρώπους εκείνους που εγώ αγάπησα, από τον Μπέκετ, από τον Μουνχ, από όλους αυτούς σαν τον Μουνχ, που είναι ό,τι καλύτερο. Νομίζω ότι με την "Κραυγή" ο Μουνχ έχει μια απαισιοδοξία, αλλά κι η "Γκερνίκα" του Πικάσο γεννιέται από μιαν ιδέα μη αισιόδοξη. Μα ακόμα περισσότερο υπάρχει στα έργα, τα μεταπολεμικά έργα, στα έργα όλων αυτών που αγάπησα, όπως του Πόλοκ· η ιδέα του έργου, η φιγούρα του καλλιτέχνη, ποιος είναι ο καλλιτέχνης, τι θα πει καλλιτέχνης στη Δύση, εμείς οι Ευρωπαίοι πώς είμαστε καλλιτέχνες... [...]

Η Αμερική είναι μια χώρα κεντρική οπωσδήποτε. Είναι μια χώρα που δίνει το διαπασών σ' εμάς τους δυτικούς, κι είναι υπεύθυνη για το "χαμήλωμα" του επιπέδου και την ισοπέδωση των αξιών. Έτσι λοιπόν, μ' αυτή την έκθεση θέλω να υπενθυμίσω ακόμα μια φορά πως η δουλειά μου είναι δουλειά ενός χαμένου και όχι ενός νικητή. Αύριο, όμως, θέλω αυτή η δουλειά να ξαναφέρει πίσω το πάθος και να το αντιτάξει μπροστά στα στερεότυπα και την τυποποίηση του εννοιολογικού, γιατί έτσι ο καλλιτέχνης θα βρει το βάρος και την εξουσία του. Ευχαριστώ.

Γιάννης Κουνέλλης, Θέατρο Άττις, 16.12.2005