Όσο αφορά τουλάχιστο την έρευνα της νεότερης ιστορίας της Ηπείρου, έχει ήδη πραγματοποιηθεί μια τόσο μεγάλη πρόοδος ώστε έχει εξαντληθεί πλέον και έχει αξιοποιηθεί το μέγιστο μέρος του διαθέσιμου υλικού, δημοσιευμένου και πρωτογενούς. Το δεδομένο τούτο καθιστά εμφανέστατα εφικτή όχι μόνο την ολοκληρωμένη συγγραφή της συγκεκριμένης θεματικής κατά το καθορισμένο χρονικό διάστημα αλλά και την ερμηνεία αναπάντητων μέχρι και σήμερα ερωτηματικών, που ήταν στενά και άμεσα εξαρτημένα με τη σύγχρονη ιστορία του Ηπειρωτικού χώρου. Εφόσον λοιπόν η ιστορική διάρκεια εμπεριέχει τα χαρακτηριστικά του αλληλένδετου και της αλυσιδωτής νομοτέλειας, είναι επόμενο να διευκολύνεται σημαντικά τόσο η κατανόηση ουσιαστικών πτυχών της σύγχρονης ιστορίας της Ηπείρου όσο και η διαλεύκανση μιας σειράς δυσεπίλυτων ερωτημάτων που αφορούν το σήμερα και γιατί όχι και το αύριο. Γιατί, στην πραγματικότητα η ιστορία επαναλαμβάνεται κάθε φορά κάτω απο διαφορετικές συνθήκες, εφόσον οι ανθρώπινες πράξεις και οι ανθρώπινοι χαρακτήρες παραμένουν αναλλοίωτοι στη διάρκεια του χρόνου. Έτσι και τα συμφέροντα των λαών και των κρατικών παραγόντων ή των ξένων δυνάμεων έχουν στόχους αναλλοίωτους και σκοπούς μακροπρόθεσμους. Τα ερωτηματικά παραμένουν αμείλικτα και μόνο η ερμηνεία των πολιτικοοικονομικών σκοπιμοτήτων αντέχει στο διάβα του χρόνου.