Με την όπερα "Οι Λομβαρδοί στην Πρώτη Σταυροφορία" (τέταρτο κατά σειράν έργο που συνθέτει για τη Σκάλα του Μιλάνου), ο Βέρντι μεταβάλλεται ξαφνικά σε κήρυκα του απελευθερωτικού αγώνα και σε "εθνική ελπίδα" της ιταλικής μουσικής. Μόλις πέντε χρόνια νωρίτερα, το 1839, το διασημότερο θέατρο της ιταλικής χερσονήσου ανέβαζε το πρώτο έργο του 26χρονου επαρχιώτη, το "Ομπέρτο, κόμης του Σαν Μπονιφάτσιο", μια όπερα συμβατικά μελωδική που δεν ήταν ούτε καλύτερη ούτε χειρότερη από τις δεκάδες λυρικές συνθέσεις που κατέκλυζαν, κάθε χειμερινή καλλιτεχνική περίοδο, τα αμέτρητα λυρικά θέατρα της Ιταλίας. Το επόμενο έτος, όμως, η αποτυχία θα σφραγίσει την πρώτη κωμική όπερα που επιχειρεί να γράψει ο νέος μουσικός, σε μια περίοδο βαθύτατης απελπισίας, καθώς διαδοχικά πεθαίνουν τα δυο παιδιά και η γυναίκα του.

Δύο χρόνια αργότερα, στηριγμένος ηθικά από την Τζουζεππίνα Στρεππόνι, συνομήλική του τραγουδίστρια με την οποία θα ζήσει την υπόλοιπη ζωή του, ο Βέρντι παρουσιάζει στη Σκάλα του Μιλάνου τον βιβλικό "Ναμπούκο", έχοντας πια βρει, στα τριάντα του χρόνια, την προσωπική του μουσική φυσιογνωμία: συχνά ωμή και βίαιη, με συναρπαστικές μελωδικές εμπνεύσεις κι έναν εσωτερικό δυναμισμό που λείπει από τους περισσότερους σύγχρονους ιταλούς συνθέτες. Ο πρώτος αυτός θρίαμβος και η απίστευτη επιτυχία ενός χορωδιακού αποσπάσματος που υιοθετείται από τους Μιλανέζους σαν θούριο πατριωτικό (και διδάσκεται μέχρι σήμερα στα ιταλικά σχολεία), θα ανοίξουν στον συνθέτη νέους δρόμους έμπνευσης.

Το πολιτικό κλίμα και το κοινωνικό περιβάλλον της Βόρειας Ιταλίας, υπόδουλης στην Αυστρία μετά την κατάρρευση της αυτοκρατορίας του Ναπολέοντα, θα υπαγορεύσουν στον Βέρντι την επιλογή των "ανατρεπτικών" θεμάτων σ' αυτή τη φάση της σταδιοδρομίας του. Εάν ο "Ναμπούκο" 'αγγιξε τις εθνικιστικές χορδές των ακροατών χωρίς προμελέτη, οι "Λομβαρδοί" είναι έργο που ερεθίζει απροκάλυπτα την εθνική συνείδηση των υπόδουλων Ιταλών. [...]

(από την εισαγωγή του Χρήστου Δ. Λαμπράκη)

Περιέχονται τα κείμενα:
- Εύη Νίκα-Σαμψών, ""Giuseppe Fortunino Francesco Verdi" (1813-1901): Εργοβιογραφία"
- Winton Dean, "Η ανθρώπινη πλευρά του Τζουζέππε Βέρντι" (μτφρ. Λ. Καρατζάς)
- Ανάργυρος Δενιόζος, "Οι ιστορικοπολιτικές συνθήκες: Η εποχή του Risorgimento"
- William Weaver, "Όψεις της δραματουργίας του Βέρντι" (μτφρ. Κ. Κουρεμένος)
- Julian Budden, "Χαρακτηριστικά γνωρίσματα στις πρώιμες όπερες του Βέρντι" (μτφρ. Λ. Καρατζάς)
- Julian Budden, ""Οι Λομβαρδοί στην πρώτη σταυροφορία": Ύφος, περιεχόμενο και μουσικοδραματική δομή" (μτφρ. Α. Φιλιπποπούλου)
- Ανάργυρος Δενιόζος, "Δισκογραφία"
- Διανομή
- Σύνοψη
- "I Lombardi alla Prima Crociata" (λιμπρέτο του Temistocle Solera στο ιταλικό πρωτότυπο και σε μτφρ. Βαγγέλη Ηλιόπουλου)
- Βιογραφικά συντελεστών