Με γλαφυρό ύφος και ορμητική διάθεση η Ε. Π. Μπλαβάτσκι επιχειρεί μια τολμηρή κάθοδο στα αρχαία μυστήρια, προσπαθώντας να ιχνηλατήσει τις ρίζες της κοινής τους καταγωγής και την ώθηση που έδωσαν στην πολιτισμική ανάπτυξη των λαών, μέσα στους αιώνες. Βήμα προς βήμα, αναπτύσσει μια εσωτερική αλλά και ιστορική ανάλυση της καταγωγής τους, των δοκιμασιών που περνούσε ο μυημένος καθώς και του σκοπού της ύπαρξής τους. Αναζητά τα ίχνη των τελευταίων μυστηρίων στην Ευρώπη και τελικά φέρνει στην επιφάνεια τη δυτική εσωτερική παράδοση στο χριστιανικό κόσμο. Η εσωτερική παράδοση υφαίνεται μαζί με το ιστορικό υλικό προσδίδοντας στο έργο της εσωτερικό δυναμισμό και επιστημονική υφή.