Ό,τι γράφτηκε απ’ τους προφήτες ήταν εκ Θεού. Ό,τι κακό έγινε οφείλεται στους ανθρώπους. Παντού σχεδόν υπάρχουν τα ζεύγη. Υπήρχαν από την αρχή του κόσµου και µ’ αυτά θα κλείσουν τον κύκλο του. Από τη µια µεριά η δολοφονική δυναστεία των δυνατών, η οποία από αλλού ξεκίνησε και αλλού έφθασε. Ξεκίνησε από τα οράµατα ενός καλύτερου κόσµου και κατέληξε να κρατά τη στραταρχική ράβδο µιας εξουσίας βουτηγµένης στο µίσος, στη µνησικακία, στην κατάθλιψη και στη νευρωτική υστερία της εκδίκησης και της εκτέλεσης όποιου νόµιζε ότι σήκωσε κεφάλι, ότι δεν συµφωνούσε σε όσα έπρατταν ή έγινε αστέρι στη δουλειά του· είτε στρατηγοί ήταν αυτοί είτε καλλιτέχνες, σαν κι εσένα, είτε µεγάλοι επιστήµονες, και από την άλλη οι αιώνιοι αντίπαλοι, για να δηµιουργηθεί το ζεύγος, η συµµορία των αδυνάτων, γιατί συµµορία καθαρµάτων την κατάντησαν όσοι τους πήραν στον λαιµό τους, και ήταν όλοι αυτοί οι οποίοι πραγµατικά πίστεψαν και πολέµησαν και φυλακίστηκαν και εξορίστηκαν και έδωσαν το αίµα της καρδιάς τους για τη λύτρωση της πατρίδας τους, της έρµης πατρίδας που αναστέναζε, και αν ήταν δυνατό τη λύτρωση της ανθρωπότητας, τέτοιο όραµα και τέτοια ελπίδα, που αλλιώς ξεκίνησαν κι αυτοί και αλλού έφθασαν, αφού χρησιµοποίησαν το µαχαίρι και το αίµα κι αφού το ένα µαχαίρι ζητάει κι άλλα µαχαίρια και το λίγο αίµα ζητάει ποταµούς αιµάτων. Όλοι τους, τελικά, είναι άνδρες του αίµατος.


Ένα δυνατό αλληγορικό μυθιστόρημα, το κύκνειο άσμα ενός μεγάλου δημιουργού.